Skład narodowościowy MBP

Ministerstwem Bezpieczeństwa Publicznego kierowali ludzie mający bardzo często inne niż polskie pochodzenie. Wg kompleksowych badań Krzysztofa Szwagrzyka, Polacy stanowili tylko 49,1% kadry kierowniczej (od naczelnika wydziału wzwyż).

Narodowość i przynależność służbowa kierowniczej kadry RBP/MBP w latach

1944–1954

Narodowość i przynależność służbowa   Liczba osób         Udział proc.

polska                                                              221                   49,1%

żydowska                                                         167                    37,1%

oficerowie sowieccy                                       46                     10,2%

ukraińska                                                           5                        1,1%

białoruska                                                          4                        0,9%

rosyjska                                                            1                       0,2%

Inne*                                                               4                        0,9%

brak danych                                                      2                        0,5%

Razem                                                             450                     100%

* Osoby z dwóch rodzin polsko-żydowskich, jednej polsko-białoruskiej i jednej polsko-rosyjskiej.

Na szczeblu Wojewódzkich Urzędów Bezpieczeństwa skład narodowościowy kierownictwa przedstawiał się z kolei tak;

Narodowość i przynależność służbowa szefów i zastępców szefów WUBP/

WUdsBP w latach 1944–1956

 

Narodowość i przynależność służbowa        Liczba osób    Udział proc.

polska                                                              107                    66,4%

żydowska                                                          22                  13,7%

oficerowie sowieccy                                           6                       3,7%

białoruska                                                           4                       2,5%

ukraińska                                                            3                       1,9%

brak danych                                                      19                     11,8%

Razem                                                   161                     100%

Grupę Polaków stanowili przede wszystkim przedwojenni działacze komunistyczni, członkowie KPZB (Komunistyczna Partia Zachodniej Białorusi), KPZU (Komunistyczna Partia Zachodniej Ukrainy), KPP, KZM i MOPR, m.in.: Wacław Dominik, Maria Kamińska, Stanisław Radkiewicz, Jan Szewczyk, Jan Tataj oraz aktywiści partyjni, członkowie GL-AL z okresu okupacji, m.in.: Stanisław Filipiak, Władysław Imiołek-Śliwa, Grzegorz Korczyński, Grzegorz Łanin. Tacy to byli w większości „Polacy’’.

Żydzi

Biorąc pod uwagę, że po wojnie Żydzi i osoby pochodzenia żydowskiego stanowili niespełna 1 proc. Ludności kraju, to ich 37-procentowy udział w kierownictwie MBP stanowi trudną do ukrycia nadreprezentację osób jednej narodowości.

„Elitę ’’bezpieki stanowili przedwojenni komuniści pochodzenia żydowskiego:

Leon Andrzejewski ,Zygmunt Braude, Mieczysław Broniatowski, Julia Brystiger, Józef Czaplicki, Anatol Fejgin, Marek Fink, Leon Gangel, Marian Jurkowski, Edward Kalecki, Julian Konar, Józef Kratko, Mieczysław Mietkowski, Zygmunt Okręt, Henryk Piasecki, Ludwik Przysuski, Roman Romkowski, Józef Różański, Leon Rubinsztein, Józef Światło, Michał Taboryski.

Nikołaj Seliwanowski, doradca NKWD przy MBP, w swoim raporcie do Berii z 20 października 1945 r. pisał:

„W Ministerstwie Bezpieczeństwa Publicznego pracuje 18,7% Żydów, 50% stanowisk kierowniczych zajmują Żydzi. W I Departamencie tego Ministerstwa pracuje 27% Żydów. Zajmują oni wszystkie stanowiska kierownicze. W Wydziale Personalnym – 23% Żydów, na stanowiskach kierowniczych – 7 osób. W Wydziale ds. Funkcjonariuszy (inspekcja specjalna) – 33,3[%] Żydów, wszyscy zajmują odpowiedzialne stanowiska. W Wydziale Sanitarnym MBP – 49,1[%] Żydów, w Wydziale Finansowym – 29,9[%] Żydów”

Jeszcze dalej w swoich ocenach posunął się w 1949 r. ambasador ZSRS w Polsce Wiktor Lebiediew, pisząc:

“[…] w MBP poczynając od wiceministrów, poprzez dyrektorów departamentów, nie ma ani jednego Polaka, wszyscy są Żydami“.

W okrytej ponurą sławą centrali “bezpieki” wyżsi oficerowie o żydowskich korzeniach kierowali: kadrami – Leon Andrzejewski vel Ajzen Lajb Wolf, śledztwami – Józef Różański vel Goldberg, finansami – Edward Kalecki vel Ela Szymon Tenenbaum), ochroną zdrowia – Kamil Warman, Leon (Lew) Gangel, Ludwik (Salomon) Przysuski, cenzurą – Michał Rosner, Hanna Wierbłowska, Michał (Mojżesz) Taboryski, Biurem Prawnym – Zygmunt Braude, Witold Gotman, konsumami – Feliks (Fiszel) Goldsztajn, Centralnym Archiwum MBP – Jadwiga Piasecka, Zygmunt (Nechemiasz) Okręt, Biurem Wojskowym – Roman Garbowski vel Rachamiel Garber

Wydział II Samodzielny/Departament VII (wywiad) – wszyscy kierownicy/dyrektorzy w latach 1944-1954 to Żydzi – (Konar Julian vel Kohn Julian Jakub,Burgin Juliusz-syn Mojżesza,Komar Wacław vel Kossoj Mendel, Sienkiewicz vel Lewin Witold).

Wydział do Walki z Bandytyzmem/Departament VII (do Walki z Bandytyzmem)/

Departament II – z pięciu kierowników/dyrektorów troje to Żydzi: Czaplicki Józef vel Kurc Izydor, Andrzejewski Leon vel Ajzen Lajb Wolf i Brystiger Julia.

Departament X – dyrektor i jego zastępcy ( Fejgin Anatol oraz Światło Józef vel Fleischfarb Izaak i Piasecki Henryk vel Pesses Izrael Chaim ) – Żydzi.

W Departamencie IV dyrektorami byli Wolski Aleksander vel Dyszko Aleksander Salomon i Kratko Józef (syn Azriela i Bajli) a wicedyrektorami Konieczny vel Bernstein Bernard oraz Andrzejewski Leon vel Ajzen Lajb Wolf.