Fink Marek vel Mark Finkienberg, od lat 70. Witold Jóźwicki (ur. 15 sierpnia 1911 w Zamościu) – funkcjonariusz aparatu bezpieczeństwa Polski Ludowej pochodzenia żydowskiego.

Był pułkownikiem Wojska Polskiego. Od 1944 do 1945 był zastępcą kierownika Powiatowego Urzędu Bezpieczeństwa w Lublinie. Następnie, do 1946 kierował PUBP w Będzinie. Od 1946 do 1948 był zastępcą kierownika, a od 1952 do 1954 p.o. kierownika Wojewódzkiego Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego w Katowicach. W okresie 1952–1954 pełnił też funkcję dyrektora Departamentu VII Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego. Od 1955 do 1956 był wicedyrektorem Departamentu I Komitetu do spraw Bezpieczeństwa Publicznego. Służbę w UB zakończył 31 stycznia 1961.

Należał do KPP, PPR i PZPR. Na mocy uchwały Prezydium KRN z 17 września 1946 został odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski. Wcześniej (13 grudnia 1945) otrzymał Order Krzyża Grunwaldu III klasy], a także (10 października 1945) Srebrny Medal „Zasłużonym na Polu Chwały”.

 

Frey-Bielecki Jan Ludwik (1916 – 1994) – generał dywizji ludowego Wojska Polskiego, działacz komunistyczny, poseł na Sejm PRL II i III kadencji, dowódca Wojsk Lotniczych i Obrony Przeciwlotniczej Obszaru Kraju w latach 1956–1962.

Urodził się w polsko-niemieckiej rodzine w Łodzi. W 1934 ukończył Gimnazjum Zgromadzenia Kupców w Łodzi. W czasie studiów na Politechnice Warszawskiej nawiązał, mimo wcześniejszych związków z sanacją, kontakty z ruchem komunistycznym. Był członkiem KZMP od 1935 do jego rozwiązania w 1938 i Organizacji Młodzieży Socjalistycznej „Życie”. W 1936 wziął udział w strajku okupacyjnym na Politechnice i starciach z członkami Obozu Narodowo-Radykalnego, za co został aresztowany, a następnie zawieszony w prawach studenta; po czym rok spędził pływając na statkach, jako marynarz.

Po powrocie do Warszawy jesienią 1937 kontynuował studia na Politechnice; po rozwiązaniu przez Komintern latem 1938 OMS „Życie” (razem z KPP i KZMP) wstąpił do Klubu Młodych przy Klubie Demokratycznym (na bazie, którego w 1939 powstało Stronnictwo Demokratyczne). Po agresji III Rzeszy na Polskę udał się na wschód. Po agresji ZSRR na Polskę tworzył wraz z Jerzym Albrechtem „Czerwoną Milicję” w okolicach Włodzimierza Wołyńskiego. Następnie udał się do Lwowa, gdzie od 1940 działał politycznie na Politechnice Lwowskiej. Jesienią 1939 przebywał jakiś czas na terenach okupacji niemieckiej, oficjalnie z powodów rodzinnych, prawdopodobnie jednak z misją wywiadowczą; do Lwowa powrócił grudniu 1939.

Wiosną 1940 wyjechał do Niżnego Tagiłu na Uralu, gdzie po ataku Niemiec na ZSRR pracował w zakładach metalurgicznych im. Kujbyszewa. 10 lipca 1941 rozpoczął szkolenie w szkole partyjnej Kominternu. Był przewidywany, jako członek grupy inicjatywnej, mającej powołać na nowo partię komunistyczną w Polsce; ostatecznie nie został włączony do grupy, która, przerzucona przez fronty, powołała PPR. Od 1941 służył w Armii Czerwonej. 30 grudnia 1941 został przekazany do Wojskowego Ośrodka Partyzanckiego. 7 lutego 1944 znalazł się, wraz z innym polskim komunistą Stefanem Antosiewiczem, w składzie oddziału specjalnego przeznaczenia NKWD, przerzuconego na tereny Wileńszczyzny w rejon jeziora Narocz, do bazy sowieckiej partyzantki. O działalności Freya-Bieleckiego w partyzantce sowieckiej niewiele wiadomo. 7 maja 1944 Frey utworzył, złożony w znacznej mierze z Polaków, własny oddział partyzancki, który działał w rejonie jezioro Narocz – Oszmiana – Puszcza Nalibocka – Lida – Grodno – Puszcza Augustowska. W 1944 po przeszkoleniu przez NKWD został zrzucony na tyły wojsk niemieckich.

Po przejściu frontu pod koniec sierpnia 1944 oddział został rozwiązany i Freya skierowano do Moskwy, gdzie działał w Związku Patriotów Polskich (ZPP), pracując w redakcji radiostacji im Tadeusza Kościuszki, jako spiker i redaktor. W grudniu 1944 oddano go do dyspozycji szefa Resortu Bezpieczeństwa PKWN Stanisława Radkiewicza. W 1945 szef Wojewódzkiego Urzędu Bezpieczeństwa w Warszawie, w latach 1945–1946 szef WUBP w Krakowie. Jako szef WUBP w Krakowie kierował walką z podziemiem niepodległościowym, przede wszystkim z oddziałem Józefa Kurasia „Ognia”. Jego działalność na stanowisku szefa WUBP spotkała się z krytyką ze strony kierownictwa MBP – w wyniku przeprowadzonej jesienią 1945 kontroli w Urzędzie stwierdzono m.in. bałagan w prowadzonej dokumentacji, nieprzestrzeganie zasad tajności, brak kontroli nad działalnością powiatowych UBP oraz „bezprawie Urzędów Bezpieczeństwa”; w wyniku tej kontroli Frey został ukarany dyscyplinarnie.

3 maja 1946 kierował tłumieniem patriotycznych wystąpień młodzieży w Krakowie; osobiście wjechał samochodem pancernym naprzeciw manifestujących studentów i dał rozkaz strzelania na postrach do demonstrantów z karabinu maszynowego; po rozproszeniu manifestacji na jego rozkaz aresztowano ponad 1000 osób, w tym ok. 800 studentów; wkrótce po tym Frey otrzymał awans na podpułkownika UB; jednak jego pozycją w aparacie bezpieczeństwa zachwiało uwolnienie 18 sierpnia 1946 przez oddział „Ognia” kilkudziesięciu więźniów z więzienia św. Michała w Krakowie.

W październiku 1946 został na własną prośbę przeniesiony do wojska z zachowaniem stopnia podpułkownika. W okresie od 25 października 1946 roku do 22 lipca 1947 roku był słuchaczem Kursu Dowódców Pułków w Oficerskiej Szkole Lotniczej w Dęblinie z jednoczesnym kursem pilotażu. Po ukończeniu kursu został przydzielony do 3 Pułku Lotnictwa Myśliwskiego na Oksywiu i wyznaczony na stanowisko pomocnika dowódcy pułku do spraw pilotażu. W okresie od 1 sierpnia 1949 roku do 31 lipca 1951 roku był słuchaczem radzieckiej Wojskowej Akademii Lotniczej w Monino. Od 1954 generał brygady i zastępca dowódcy Wojsk Lotniczych. W czerwcu 1956 wydał rozkaz polskiemu lotnictwu prowadzić potajemnie rozpoznanie ruchu wojsk radzieckich z obwodu kaliningradzkiego. W październiku 1956, według wersji podanej przez Natolińczyków, wydał stacjonującej w Poznaniu jednostce lotniczej rozkaz zbombardowania radzieckiej kolumny pancernej maszerującej na Warszawę z Bornego Sulinowa, gdyby negocjacje polskich władz komunistycznych z Chruszczowem zakończyły się fiaskiem. Przejściowo odsunięty od stanowiska, powrócił do władzy wraz z Władysławem Gomułką. Od października 1956 do 1962 dowódca Wojsk Lotniczych i Obrony Przeciwlotniczej Obszaru Kraju, pierwszy po wojnie Polak na tym stanowisku. Na jego wniosek do polskiego lotnictwa przywrócono niektórych pilotów Polskich Sił Powietrznych na Zachodzie. Organizator nowoczesnych sił lotniczych i lotniczej służby medycznej, inspirator polskich konstrukcji samolotowych; reaktywował lotnictwo sportowe. Związany z rewizjonistycznym Klubem Członków Środowiska „Życie”. Został usunięty z wojska w 1963 w wyniku reform, jakie przeprowadzał w polskim lotnictwie, którym przeciwne były władze wojskowe ZSRR.

 

Gajewski Adam (ur. 24 grudnia 1904 w Brześciu, zm.?) – pułkownik, oficer NKWD i Ludowego Komisariatu Bezpieczeństwa Państwowego, dyrektor Departamentu I MBP (kontrwywiad) w latach 1946-1948, doradca ministra Bezpieczeństwa Publicznego Stanisława Radkiewicza.

Syn Ignacego i Marii. Od 1924 służył w NKWD i NKGB, został oficerem tych służb. Członek PPR.

Od 30 września 1944 do grudnia 1945 w stopniu majora był szefem kolejno Oddziału II Zarządu Informacji Dowództwa Wojska Polskiego (od 30 listopada 1944 – Głównego ZI DWP), Wydziału II i Zarządu II Głównego Zarządu Informacji. Następnie był w 1945 wykładowcą pracy operacyjnej na kursach oficerskich przy GZI w Szkole Oficerów Informacji. Od 1 grudnia 1946 do 15 czerwca 1948 dyrektor Departamentu I MBP. Wyjechał do ZSRR w połowie czerwca 1948.