Grzybowski Faustyn (ur. 16 sierpnia 1913 w Mikołajewie k. Dnipra, zm. 9 kwietnia 1999 w Białymstoku) – żołnierz Armii Czerwonej, oficer ludowego Wojska Polskiego funkcjonariusz Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego.

Syn Filipa i Wincentyny. Szkołę podstawową ukończył w 1929. Od 1933 członek i aktywista partyjny w organizacji młodzieżowej i Komunistycznej Partii Związku Radzieckiego. Pracował na stanowiskach rachmistrza w kołchozie i sekretarza gminnego we wsi Cariwodar koło Chersonia.

Do służby w Armii Czerwonej powołany 30 października 1935. Do 1938 służył kolejno, jako elew szkoły podoficerskiej 64 Kolejowego Pułku NKWD, a następnie podoficer tej szkoły i podoficer w mieście Czudzuj w Republice Turkmeńskiej. Zdemobilizowany 13 lutego 1938 w stopniu podporucznika. W okresie 1938-1941 przewodniczący kołchozu im. Stalina w powiecie chersońskim. Ponownie powołany do Armii Czerwonej 13 sierpnia 1941, w której służył do 1943. Dowódca kompanii w 9, a następnie w 51 Armii oraz dowódca kompanii w Przymorskiej Armii m. Sewastopola i kompanii niszczycieli czołgów Południowo ukraińskiego Okręgu Wojskowego.

Od 7 czerwca 1943 służył w ludowym Wojsku Polskim, początkowo dowódca kompanii rusznic przeciwpancernych w stopniu porucznika. Uczestnik bitwy pod Lenino.

W kwietniu 1944 skierowany na kurs specjalny do szkoły NKWD w Kujbyszewie i po jego ukończeniu rozpoczął służbę w Resorcie/Ministerstwie Bezpieczeństwa Publicznego. 13 sierpnia 1944-16 stycznia 1945 kierownik Wojewódzkiego Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego w Białymstoku, 16 stycznia-30 listopada 1945 kierownik WUBP w Lublinie, a 6 grudnia 1945-15 kwietnia 1948 kierownik WUBP we Wrocławiu. 21 stycznia-9 grudnia 1949 zastępca dyrektora, a 10 grudnia 1949-1 stycznia 1955 dyrektor Departamentu Ochrony Rządu MBP. 1 stycznia 1955-7 września 1956 dyrektor Departamentu VIII Komitetu do spraw Bezpieczeństwa Publicznego. Służbę ukończył w stopniu pułkownika.

 

Hakman Michał vel Adolf Ungar-Weiser (właśc. Mechel Hakman) pseud. Mitek, Stary, Wacek, (ur. 17 grudnia 1906 w Tyszowcach, zm. 10 listopada 1972 w Warszawie) – działacz komunistyczny, sekretarz Komitetu Okręgowego (KO) KPZU we Lwowie, Stryju i Drohobyczu, oficer Armii Polskiej w ZSRR, pułkownik ludowego Wojska Polskiego, MBP i MSW, dyrektor Departamentu Organizacji i Planowania MBP w latach 1953–1954, a reorganizacji Departamentu Zaopatrzenia MSW.

Syn cieśli Abrahama poległego na froncie w roku 1915, brat Izraela i Joela-Izajasza, działaczy komunistycznych. Z zawodu stolarz. Od 1922 roku członek Związku Młodzieży Komunistycznej (ZMK), a od 1924 roku KPP. W lutym 1926 roku aresztowany i skazany na 3 lata więzienia za działalność komunistyczną, w lipcu 1928 roku zwolniony w wyniku amnestii. Od 1930 do grudnia 1935 roku ponownie więziony. Po zwolnieniu został sekretarzem okręgowym KPZU we Lwowie, Stryju i Drohobyczu. W styczniu 1938 roku aresztowany i skazany na 4 lata więzienia, uwolniony po wybuchu wojny we wrześniu 1939 roku. W latach 1939–1941 we Lwowie był wiceprzewodniczącym Rady Obwodowej Związków Zawodowych Pracowników Przemysłu Drzewnego. W latach 1941–1942 walczył w Armii Czerwonej. Od maja 1943 roku w 1 DP im. T. Kościuszki, ukończył szkołę oficerską i przeszedł szlak bojowy od Lenino do Warszawy. Od 16 kwietnia 1947 roku do 1948 roku dowódca 10 Katowickiego Oddziału Wojsk Ochrony Pogranicza w Gliwicach, w latach 1948–1950 dowódca 21 Brygady Ochrony Pogranicza w Gliwicach, a od 1950 roku do 30 czerwca 1953 roku 4 Brygady WOP w Gliwicach, następnie był w Ministerstwie Bezpieczeństwa Publicznego (MBP) na stanowisku Dyrektora Departamentu Organizacji i Planowania MBP w latach 1953–1954. Z dniem 17 grudnia 1954 roku przekazany do dyspozycji Ministerstwa Spraw Wewnętrznych. Po reorganizacji ministerstwa do 1964 roku, jako dyrektor Departamentu Zaopatrzenia w MSW. Od 1964 roku w stanie spoczynku.

Zmarł 10 listopada 1972 roku w Warszawie, został pochowany na Wojskowych Powązkach w Warszawie.

 

Kilanowicz Jerzy pseud. Maczek (ur. 29 lipca 1918, zm. 7 sierpnia 1978 w Warszawie) – działacz komunistyczny, oficer GL-AL, major UB, pułkownik WP.

Syn Szczepana, brat Stefana znanego, jako Grzegorz Korczyński. W drugiej połowie lat 30. działał w KZMP, w 1942 wstąpił do GL i PPR. Wspólnie z bratem organizował oddziały partyzantki komunistycznej na Lubelszczyźnie. Oficer Sztabu Głównego GL-AL, od lipca 1944 porucznik i oficer bezpieczeństwa w sztabie Obwodu II AL. Po wojnie w UB, od 10 IV do 24 VII 1945 szef WUBP w Szczecinie i jednocześnie zastępca szefa Powiatowego UBP w Szczecinie w stopniu kapitana, później do końca listopada 1945 szef Miejskiego UBP w Szczecinie. W MBP pracował do 1947. W pierwszej połowie lat 50. w związku z uwięzieniem brata był represjonowany, po X 1956 wrócił do wojska, mianowany pułkownikiem, był attaché morskim w Kanadzie i attaché wojskowym, morskim i lotniczym w Egipcie i Libanie. Był odznaczony m.in. Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski, Orderem Krzyża Grunwaldu III klasy i Złotym Krzyżem Zasługi (15 listopada 1946).

 

Kołacz Michał (ur. 28 lutego 1912 w Sarnach, zm. 4 grudnia 1977]) – major, funkcjonariusz NKWD, funkcjonariusz PRL-owskich organów bezpieczeństwa.

1933-1935 służył w 22. pułku ułanów w Brodach i w KOP. Od zajęcia we wrześniu 1939 r. Lwowa przez Armię Czerwoną do ataku na ZSRR pracownik sowieckiej Milicji Robotniczej, a następnie lwowskiego NKWD. Absolwent rozpoczętego wiosną 1944 r specjalnego kursu NKWD w Kujbyszewie przygotowującego kadry komunistycznego aparatu bezpieczeństwa. Następnie naczelnik Wydziału I Wojewódzkiego Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego w Rzeszowie (1945–1948), szef PUBP w Przemyślu (1948–1951), Nisku (1951–1952) i Legnicy (1953–1956). Od 28.11.1956 do 31.03.1961 naczelnik wydziału w Komendzie Wojewódzkiej MO we Wrocławiu.

Uchwałą Prezydium KRN z 17 września 1946 odznaczony Srebrnym Krzyżem Zasług. Otrzymał także Srebrny Medal „Zasłużonym na Polu Chwały”.

 

Komar Wacław, właśc. Mendel Kossoj (1909–1992), gen. bryg.; uczestnik wojny domowej w Hiszpanii (1936–1938), szef oddziału II Sztabu Generalnego WP (1945–1947), dyrektor Wydziału II Samodzielne go MBP(1947), dyrektor Departamentu VII MBP (1947–1950), wiceminister ON i kwatermistrz WP (1951–1953); więziony w latach 1953–1956; po zwolnieniu dowódca Wojsk Wewnętrznych (1956–1960); dyrektor generalny MSW (1960–1967)

Urodził się w Warszawie w rodzinie żydowskiej, jako syn rymarza Dawida i Fejgi.

W 1924 roku został członkiem międzynarodowej żydowskiej organizacji młodzieżowej Ha-Szomer Ha-Cair. W 1925 wstąpił do KZMP, a w 1926 do KPP. Jako kilkunastoletni chłopak brał udział w zabójstwach tajnych współpracowników polskiej policji politycznej na polecenie KPP. W czerwcu 1927 został przerzucony do Związku Radzieckiego, gdzie przebywał do lipca 1933, szkolony na kursach dywersyjnych pod nazwą podgatowka komandnogo sostawa pri sztabie RKKA Armii Czerwonej, potem skierowany do OGPU/NKWD. Wstąpił do WKP(b) .Na początku lat 30. XX w skierowany „na robotę wojskową” do Niemiec, a potem do Polski. Działał w Komunistycznej Międzynarodówce Młodzieży. Między grudniem 1936 a lutym 1939 przebywał w Hiszpanii i wziął udział w wojnie domowej. Walczył pod Guadalajarą, Saragossą, nad Ebro i w obronie Madrytu, trzykrotnie ranny. 16 lipca 1946 Krajowa Rada Narodowa na wniosek Ministra Obrony Narodowej „w uznaniu bohaterskich zasług ochotników polskich w bojach z niemieckim faszyzmem na polach Hiszpanii w 1936–1939 r. o Polskę Demokratyczną” odznaczyła go Krzyżem Złotym Orderu Wojennego Virtuti Militari.

W latach 1939–1940 był żołnierzem Wojska Polskiego we Francji. Walczył w kampanii francuskiej 1940, w trakcie, której dostał się do niemieckiej niewoli. W niewoli przebywał do kwietnia 1945. Po uwolnieniu z niewoli pozostał we Francji, gdzie w czerwcu 1945 objął stanowisko zastępcy szefa tamtejszej Polskiej Misji Wojskowej.

19 grudnia 1945 po powrocie do kraju zastąpił na stanowisku szefa Oddziału II Sztabu Generalnego pułkownika Gieorgija Domeradzkiego. Od 20 czerwca 1947 łączył obowiązki szefa wywiadu wojskowego z funkcją naczelnika Wydziału II Samodzielnego (wywiadu) Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego, a od 17 lipca 1947 – dyrektora Departamentu VII Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego (połączony wywiad wojskowy i cywilny). Po II plenum KC PZPR, na którym usunięto z KC m.in. Władysława Gomułkę i Mariana Spychalskiego zarzucając im m.in. brak czujności rewolucyjnej w polityce kadrowej w wojsku, 5 czerwca 1950 Komar został odwołany ze stanowiska dyrektora departamentu, a następnie ze stanowiska szefa Oddziału II Sztabu Generalnego WP. W wywiadzie przeprowadzono czystkę usuwając z niego pracowników bliskich Komarowi, głównie pochodzenia żydowskiego i weteranów walk w Hiszpanii. 6 lipca 1951 został Głównym Kwatermistrzem Wojska Polskiego.

11 listopada 1952 został aresztowany i w śledztwie poddany torturom w celu wymuszenia zeznań obciążających Gomułkę i Spychalskiego. Śledztwo przeciwko niemu zostało umorzone na skutek decyzji podjętej przez Biuro Polityczne 17 grudnia 1954 roku. 23 grudnia 1954 został zwolniony z aresztu GZI. Od 1955 do 1956 roku był dyrektorem Fabryki „Spefika” na Służewcu i Warszawskich Zakładów Fotochemicznych „Foton” na Woli.

24 sierpnia 1956 stanął na czele Wojsk Wewnętrznych, w skład, których wchodził między innymi Korpus Bezpieczeństwa Wewnętrznego. 10 czerwca 1960 został dyrektorem generalnym w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych. W 1968 odwołany ze stanowiska.

 

Konar Julian, właściwie Julian Jakub Kohn ( 1920-2008) – pułkownik, funkcjonariusz aparatu bezpieczeństwa Polski Ludowej.

Urodzony w rodzinie pochodzenia żydowskiego. Wstąpił do armii Andersa, skierowany został na przeszkolenie do Saratowa, po którym zdezerterował w drodze do macierzystej jednostki.

Następnie wstąpił do Ludowego Wojska Polskiego, w którym doszedł do stopnia pułkownika. 1 lutego 1950 został wicedyrektorem Departamentu I Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego. Funkcję tą pełnił do 1 stycznia 1952 i następnie od 20 października 1953 do 31 grudnia 1954. 1 stycznia 1955 został wicedyrektorem Departamentu I Komitetu do spraw Bezpieczeństwa Publicznego. Zwolniono go 27 listopada 1956.

Uchwałą Prezydium KRN z 17 września 1946 odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski.