Wolański Stanisław ( 1918-1987) – pułkownik MO, Komendant Główny MO w latach 1953–1956, oficer polityczny, szef sztabu KBW w latach 1948–1950, dyrektor Departamentu IX MBP (1953), wicedyrektor Departamentu III MBP (1950–1953).

Syn Michała i Katarzyny, skończył 7 klas szkoły powszechnej i 3 zawodowe kursy wieczorowe, 1933–1938 był członkiem Komunistycznego Związku Młodzieży Zachodniej Ukrainy (KZMZU). Trzykrotnie aresztowany za działalność antypaństwową, po agresji ZSRR na Polskę 17 września 1939 wstąpił do czerwonej milicji, a od października 1939 do lutego 1940 był naczelnikiem więzienia w Drohobyczu. Od 15 kwietnia 1941 do grudnia 1943 był żołnierzem Armii Czerwonej, następnie do lutego 1944 dowódca drużyny w Polskim Samodzielnym Batalionie Specjalnym. Skończył kurs minerski, kurs instruktorów składaczy spadochronowych i kurs dowódców oddziałów przy PSBS. Od maja 1944 zastępca dowódcy kompanii strzeleckiej w PSBS, od czerwca 1944 szef Wydziału Polityczno-Wychowawczego, od listopada 1944 zastępca dowódcy 1 Batalionu Szturmowego w Jastkowie ds. polityczno-wychowawczych. Od lutego 1945 zastępca dowódcy 1 Samodzielnej Brygady Wojsk Wewnętrznych w Kielcach ds. polityczno-wychowawczych. Od czerwca 1945 zastępca dowódcy ds. polityczno-wychowawczych 15 Specjalnego Pułku KBW w Prudniku. Brał bardzo aktywny udział w walce antykomunistycznym podziemiem niepodległościowym; dowodzona przez niego brygada przeprowadziła ok. 260 operacji i miała 8 starć z „bandami”, w czasie, których zabito 30 i schwytano 55 „bandytów”, zdobyto 110 sztuk broni i zniszczono 192 bunkry. Od października 1945 oficer polityczny Wojsk Bezpieczeństwa Wewnętrznego (WBW) we Wrocławiu, od sierpnia 1946 zastępca dowódcy wrocławskich WBW ds. liniowych, a od października 1946 dowódca WBW we Wrocławiu. IV-IX 1947 dowodził 2 Brygadą KBW w ramach operacji „Wisła”. Od początku 1948 p.o. dowódcy 4 Brygady KBW w Warszawie, od września 1948 szef sztabu KBW (do 1 września 1950).

Następnie przeniesiony do służby w MBP na stanowisko zastępcy dyrektora Departamentu III, a od stycznia do października 1953 dyrektora Departamentu IX. Potem mianowany Komendantem Głównym MO (od 22 października 1953 do 12 czerwca 1956). Skierowany do Akademii Sztabu Generalnego MON, której nie ukończył. Zwolniony do rezerwy w 1959].

W 1951 jako wicedyrektor Departamentu III kierował rozpracowaniem antykomunistycznych oddziałów partyzanckich Kazimierza Kamieńskiego „Huzara” i Hieronima Rogińskiego „Roga” na Białostocczyźnie. Delegowany, jako kierownik grupy operacyjnej do województwa lubelskiego w celu likwidacji grupy partyzanckiej Edwarda Taraszkiewicza „Żelaznego”.

 

Wołkow Jan (ur. 22 czerwca 1916 w Ozdziutyczach na Wołyniu, zm. 24 stycznia 1999 w Warszawie) – Podpułkownik UB pochodzenia żydowskiego.

Syn Arona. Miał wykształcenie podstawowe. Pracował w Warszawie, jako parkieciarz. 1933 r. należał do Komunistycznej Partii Zachodniej Ukrainy, za co odsiadywał kilkuletni wyrok. W 1939 nie walczył, w sowieckiej strefie okupacyjnej ponad trzy lata pracował w ogniwach partyjnego aparatu komunistycznego na Wołyniu. W 1943 skierowany został do Polskiego Batalionu Szturmowego, w którym przeszedł szkolenie, jako radiotelegrafista. W 1944 zrzucono go na terytorium Polski wraz z sowiecką grupą dywersyjno-wywiadowczą, a następnie dołączono do oddziału Armii Ludowej dowodzonego przez Grzegorza Korczyńskiego vel Kilanowicza. Po wojnie był członkiem Polskiej Partii Robotniczej i Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej.

Był podpułkownikiem UB. Do pracy w WUBP w Gdańsku ściągnął Wołkowa najprawdopodobniej kierujący nim w tym czasie Grzegorz Korczyński. Od 28 września do 1 grudnia 1945 był p.o. kierownika Sekcji 2. Wydziału I WUBP w Gdańsku, od 1 grudnia 1945 do 1 stycznia 1946 pełnił funkcję naczelnika Wydziału I WUBP w Gdańsku, od 1 stycznia 1946 do 31 lipca lub 2 sierpnia 1947 naczelnika Wydziału III WUBP w Gdańsku. Od 5 lutego 1951 do 28 lutego 1952 był naczelnikiem Wydziału III WUBP w Lublinie, od 15 sierpnia 1955 do 14 lipca 1956 zastępcą szefa, a od 15 lipca 1956 do 15 marca 1957 szefem Wojewódzkiego Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego w Warszawie.

W 1946 kierował zwalczaniem 5 Brygady Wileńskiej Zygmunta Szendzielarza “Łupaszki” na Pomorzu. W lecie 1946 r., starając się dotrzeć do majora „Łupaszki”, planował on np.: „Podebrać drugą kandydaturę na werbunek przypuszczalnie Sidorukową (żonę lekarza 5. Brygady z tzw. okresu białostockiego), od której przedtem odebrać dziecko. Jeżeli Sidorukowa nie zgodzi się na to, posadzić ją i zrealizować kontakt w Gdańsku przy ul. Robotniczej 21 m. 1”. W 1947 r., już po ostatecznym wygaśnięciu „pomorskiej epopei wileńskiej”, stał on za niezrealizowanym na szczęście pomysłem zamordowania żołnierzy 5 Brygady Wileńskiej sprzeciwiających się ujawnieniu.

W 1946 nadzorował brutalne śledztwo nad “Inką” – Danutą Siedzikówną.

6 października 1951 Wołkow dowodził w Zbereżach n. Bugiem, pow. Włodawa 800-osobową obławą UB i KBW przeciwko podporucznikowi Edwardowi Taraszkiewiczowi “Żelaznemu” i jego trzem ostatnim żołnierzom z obwodu Włodawa Inspektoratu Chełm AK-DSZ-WiN. Zginęli w walce: Edward Taraszkiewicz „Żelazny” i Stanisław Torbicz „Kazik”. Dwóch pozostałych partyzantów ujęto, w procesie skazano na śmierć i w 1953 r. stracono. W czasie akcji w Zbereżach Wołkow osobiście zabił rodziców jednego z partyzantów, Natalię i Teodora Kaszczuków, w których domu ukrywali się partyzanci.

W 1957 Wołkow został zwolniony z pracy w organach bezpieczeństwa ze względu na trudności w pisaniu i czytaniu.

 

Odznaczenia (!!!)

Srebrny Medal „Zasłużonym na Polu Chwały” (1945)

Brązowy Medal Zasłużonym na Polu Chwały (1945)

Medal Zwycięstwa i Wolności 1945 (1945)

Srebrny Krzyż Zasługi (1946)

Złoty Krzyż Zasługi (1951)

Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (1946)

Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (1954)

Medal 10-lecia Polski Ludowej (1954)

Odznaka “10 Lat w Służbie Narodu” (1955)

 

Zabawski Jan –ps. Jan Paryn, Mieczysław Wierzbicki; (ur. 6 czerwca 1910 w Jeremiczach, zm. 9 lutego 1988 w Warszawie), sowiecki, białoruski i polski działacz komunistyczny, podpułkownik MBP, pułkownik MSW Urodził się 6 czerwca 1910 r. w miejscowości Jeremicze, pow. Nowogródek; syn Mikołaja i Anny. Edukację zakończył na siódmej klasie gimnazjum w Nowogródku.

Od 1924 r. związany z KZM, działał w Nowogródku i okolicznych wsiach. W 1927 r. aresztowany za działalność komunistyczną; od 1927 r. członek KPP, aktywista w komitecie rejonowym i pod okręgowym w Nowogródku. W 1928 r. przez KC partii delegowany do Moskwy na Komunistyczny Uniwersytet Naukowy Marksizmu-Leninizmu im. Juliana Marchlewskiego, który ukończył 8 marca 1932 r. pod nazwiskiem Jan Paryn.

Przez kilka miesięcy pracował w redakcji gazety partyjnej w Mińsku.

Po powrocie do kraju pracował pod ps. „Franek” i „Czesław” w sekretariacie młodzieżowym i jako sekretarz do spraw narodowościowych KPP w Wilnie. 23 sierpnia 1932 r. aresztowany pod fałszywym nazwiskiem Mieczysław Wierzbicki. 29 maja 1933 r. wyrokiem Sądu Okręgowego w Wilnie skazany na 7 lat więzienia, które spędził w Wilnie (do 1 sierpnia 1933 r.), Grodnie (do września 1935 r.), Wronkach (do 10 lutego 1936 r.) i Grudziądzu (do 1937 r.) . Zwolniony 29 sierpnia 1937 r. na podstawie amnestii z 1936 r. W więzieniu utracił obywatelstwo polskie. Po skontaktowaniu się z przedstawicielami KC KPP skierowany do sanatorium w Miedzeszynie. Po wielokrotnych zatrzymaniach na terenie Nowogródczyzny i Wileńszczyzny przeprowadził się do Warszawy, gdzie kontynuował działalność komunistyczną. 30 stycznia 1939 r. ponownie aresztowany i przewieziony do Stołpców, nad granicę polsko-sowiecką. 3 lutego 1939 r. zmuszony przez żołnierzy KOP do przejścia na stronę sowiecką, gdzie został aresztowany i skazany na pięć lat obozu za… nielegalne przekroczenie granicy i szpiegostwo. W rzeczywistości w łagrach sowieckich przesiedział siedem lat.

30 listopada 1945 r. zwolniony z łagru na skutek interwencji KC PPR, do kraju powrócił 13 kwietnia 1946 r. Od 29 maja 1946 r. zatrudniony w MBP: zastępca naczelnika Wydziału ds. Funkcjonariuszy MBP (1946–1947), zastępca szefa (1948 r.) i szef WUBP we Wrocławiu (1948–1951), następnie dyrektor Departamentu V (1955 r.) i X (1955–1956) KdsBP; zmarł w Warszawie 9 lutego 1988 r.[/fusion_text][/fusion_builder_column][/fusion_builder_row][/fusion_builder_container]